Trừ xong ba nghiệp chướng, hãy làm theo tám điều chánh, và sau khi diệt được thập ác rồi, tự nhiên mười điều lành hiện ra; như thế ta đã đi thêm được một bước trên con đường Đạo hạnh. Nhưng sự tấn bộ ấy không có nghĩa là đạt được mục đích. Thế nên, cần phải hành luôn Đạo Bát Chánh tiếp theo, vì đó là quyển kinh nhựt tụng của những ai muốn thoát chốn mê đồ, tấn triển trên đường Giải Thoát.
Bát Chánh gồm có :
1. Chánh kiến
2. Chánh tư duy
3. Chánh nghiệp
4. Chánh tinh tấn
5. Chánh mạng
6. Chánh ngữ
7. Chánh niệm
8. Chánh định
1. CHÁNH KIẾN: Chánh: đúng sự thật – Kiến: thấy, xem xét. Chánh kiến: dòm thấy, xem đúng theo sự thật.
Phàm con người thường hay bị bản ngã lôi cuốn, trí mờ ám làm cho sai chạy ít nhiều sự thật. Khi vì thiếu sự sáng suốt, khi vì tư thù, khi vì lợi kỷ, khiến cho con người không biết đường ngay nẻo thẳng nên sự phán đoán không công bình chánh đáng, làm cho kẻ khác chịu oan tình. Vì thế, mục Chánh Kiến dạy ta phải đem hết trí năng truy cứu các sự rắc rối, cẩn thận xem xét, tránh sự lạc lầm trong khi phê đoán bất cứ việc gì, dầu của mình hay của kẻ khác. Sự quan sát cực điểm, cách xét đoán tận tường, tránh cho ta những tà kiến (sự xem xét lầm lạc) sai chạy, khiến ta dẹp bản ngã đã làm cho trí tuệ mịt mờ u ám; giúp cho ta hiểu biết được rõ ràng, minh bạch, cách phán đoán được ngay thẳng, công bình.
Chẳng thế, nó còn giúp cho ta hiểu biết các điều tục lụy trong trần, biết được lẽ nhiệm mầu của tôn giáo, khiến ta xua đuổi các điều tà mị, bỏ các sự say mê, trở về với đạo lý, thoát đọa hồng trần. Nó tránh cho ta tất cả sự giả dối và nhờ thế nên ta khỏi bị lạc lầm trong khi hành đạo.
Sanh ra ở trong trần con người thường hay bị các thị dục cám dỗ: lợi danh, quyền tước, nghĩa vợ tình chồng, v.v.; cái tư tưởng đã rù quến tâm trí mãi mãi quây cuồng vào những sự ấy, không thế nào thoát ly ra được. Ấy về phần tà.
Phần chánh dạy rằng: tâm cần phải bình, tánh cần phải tịnh, giữ tư tưởng cho thanh cao, trí rán tìm cái Chân lý. Chân lý ấy là cái Đạo của mình đối với nhân loại, của mình đối với Trời Phật, của mình đối với mình. Vì thế, hãy đặt tư tưởng mình vào công cuộc tìm phương cứu giúp sanh linh trong vòng trầm luân oan nghiệt. Hãy tin tưởng Phật Trời và cầu nguyện đấng Thiêng liêng ban bố phước lành cho nhân chủng. Hãy tìm con đường giải thoát cho mình bằng cách lạc Đạo an bần, xả thân tu tỉnh.
3. CHÁNH NGHIỆP: Việc làm chánh đáng ngay thẳng.
Đối với kẻ xuất gia đầu Phật, ngoài những lúc tham thiền nhập định, những khi trì tụng kinh hành, những khi đọc kinh viết sách, những lúc công quả cho nhà Thiền, chẳng có làm việc chi có thể tạo thành ác nghiệp cả.
Những kẻ tại gia cư sĩ, trái lại, còn cần phải lo kế sinh nhai, mưu cuộc sống còn; kẻ buôn tảo bán tần, người việc nầy việc nọ, tóm lại cũng tại vì xác thân mà ra cả. Tuy nhiên, dầu đời sống của họ có bị sự sinh nhai chi phối, song cái chi phối ấy khác hẳn với kẻ gian tà đạo tặc, chẳng có làm việc gì xảo trá bất nhân. Trong cuộc mưu cầu cho lẽ sống, họ cũng nguyện bỏ những nghề nghiệp gây tai hại cho con người: nuôi điếm, bán á phiện, buôn rượu, đầu cơ, cho vay cắt cổ, v.v.
Đành rằng những người buôn bán ấy không có ép buộc bạn hàng, song tại có họ làm các nghề nghiệp ấy, con người mới bị hư hỏng, trụy lạc, hoang đàng, trà đình tửu điếm… Họ là đồng lõa mà phạm nhân là kẻ nghiện ngập say sưa.
Thế nên, mục Chánh nghiệp răn cấm chúng ta làm các nghề ấy. Kẻ tại gia cư sĩ cũng chẳng sát hại vô cớ các sanh vật, hoặc không đánh đập chém đâm ai có thể gây ra nhiều điều tội lỗi.
Phái vô thần luận thường cho rằng thân xác tức là con người. Thân còn tức là người còn, thân mất, người mất. Không có Thánh, Thần, Trời, Phật, không có quả báo luân hồi; cũng chẳng có tội, có phước, có vía, có hồn. Đời là thân xác con người, sống là tranh đấu, mạnh được yếu thua. Thế nên, biết bao nhiêu mánh khóe gian hùng, bao nhiêu ngón điêu ngoa xảo trá, bao nhiêu tàn bạo ngược ngang đều được đem ra dùng cả thảy.
Vì vậy, mục Chánh tinh tấn nầy khuyên hãy rán giữ đức tin cho mạnh mẽ. Dầu các thị dục có lớn lao thế mấy, dầu cho có sức lực gì cám dỗ hay bức bách bỏ lòng tín ngưỡng Phật Trời đặng theo việc khác, các sự ấy cũng chẳng thể lôi kéo được. Và ta luôn luôn phải nhớ đến công cuộc cứu vớt quần sanh thoát nơi khổ hải của Đức Thế Tôn, phải nhớ rằng sanh linh đang chìm đắm trong bể hồng trần, rằng ngày giờ nào còn có kẻ trong chúng sanh chịu khổ thì ta cũng phải khổ vì họ vậy, rằng ta có cái bổn phận giác ngộ trần gian bỏ những oan trái luân hồi cay nghiệt.
Muốn thế trước hết phải tìm phương tự giác, nhắm cảnh Niết Bàn tấn tới; quyết chí tu hành đắc thành Đạo quả hầu dắt dìu bá tánh thập phương xa miền tục lụy. Người bỏ hết các sự rầu buồn, các điều tà vạy, dẹp lục căn, lục trần và rán làm cho tinh thần được thêm sáng suốt, rèn luyện các đức tánh cho thiện mỹ: yên tịnh, hỉ lạc, nghiêm trang, quyết gắng công phu, một lòng bước tới Niết Bàn đặng có tế độ chúng sanh thoát khỏi luân hồi quả báo.
5. CHÁNH MẠNG: Sanh mạng chân chánh, trong sạch.
Ở đời, người ta hay lấy xác thân mình làm gốc và hay quí trọng săn sóc nó. Ấy cũng do lục căn mà ra: nhãn, nhĩ, tỹ, thiệt, thân, ý. Mắt ưa xem sắc đẹp, tai ưa nghe tiếng hay, mũi ưa ngửi hương thơm, lưỡi ưa đồ ngon béo, thân ưa sự sung sướng, ý ưa chức phận cao.
Người ta tìm đủ phương thế bổ dưỡng thân xác mình, làm cho trí tuệ càng ngày càng thêm mờ ám, ngu đần, không còn lo lắng đến sự tiêu diệt.
Thế nên, hãy xa lánh những điều làm tinh thần bị đen tối; bỏ hết đài các xa hoa, thân mình tự chủ để tìm chỗ bất diệt bất sanh; thiền định đặt làm thể, trí tuệ đặt làm mạng, linh hồn nhập Liên hoa, siêu sanh vào cõi Niết Bàn.
6. CHÁNH NGỮ: Lời nói chơn thật.
Lục căn làm cho con người nhiễm lục trần. Vì muốn nuôi dưỡng xác thân nên mới sanh ra các điều ham hố là nguồn cội các tội lỗi. Trong những tội lỗi ấy cũng có nghiệp chướng của miệng lưỡi:
· Lưỡng thiệt (làm cho thiên hạ bất hòa nhau),
· Ỷ ngôn (lời chưởi mắng kẻ dưới tay),
· Ác khẩu (tiếng độc ác tục tằn chưởi rủa Thần Thánh),
· Vọng ngữ (nói láo, nói huyễn hoặc).
Hãy tập lời nói mình cho chân chánh, đúng với sự thật; hãy bỏ hết những xảo ngôn tráo chác, những tiếng thô lỗ cộc cằn, phàm những khi bàn luận việc chi, phải nói tỏ tường ngay thẳng. Đối với kẻ dưới bề trên, lời nói phải cho hiền lương đức hạnh và những sự khuyên dạy chỉ bảo kẻ khác làm theo lẽ phải đều có ích lợi cho chúng sanh và đều hạp với tinh thần đạo đức.
Còn cũng tưởng, mất cũng tưởng, có cũng tưởng, không cũng tưởng, thành cũng tưởng, bại cũng tưởng, thương cũng tưởng, ghét cũng tưởng… Thất tình lục dục bắt buộc con người phải phí biết bao nhiêu tâm cơ, bao nhiêu trí não phụng sự nó. Danh lợi, cảm tình, uy quyền, phú quí… được hằng ngày ghi nhớ. Vì thế, con người mãi mãi lăn lộn trong sáu đường không thoát khỏi vòng sanh tử.
Để thoát chỗ luân hồi, bỏ cuộc đời lầm than hoạn họa, hãy rán tưởng niệm phương pháp hành Đạo, bỏ các điều phù phiếm, ghi nhớ công lao Đức Phật đối với quần sanh, bia tạc vào lòng những điều Phật giáo. Phải nhớ rằng xác thân do tứ đại (đất, nước, lửa, khí) tạo thành và sớm muộn gì nó cũng sẽ bị tan rã. Đặng vậy, ta mới bỏ được các sự xúc động, các mối dục tình, tránh điều lụy khổ do nó gây nên.
Con người thường hay có những ý định làm cho mình được sang thêm lên, được giàu thêm lên, được sung sướng thêm lên… nghĩa là những ý định hoàn toàn nhỏ nhen thấp thỏi. Họ không hiểu rằng cuộc đời là giả tạm, nay vầy mai khác, thân thế lạc luân, của cải gia tài như đám phù vân trước gió, nước bọt, mây bèo. Những cái sanh, cái bịnh, cái lão, cái tử được đặt lên cuộc đời của người nầy rồi đến người khác… rồi đến người khác nữa, nghĩa là tất cả nhân loại không thiếu sót một ai. Thế mà, họ vẫn cuống cuồng tâm trí theo bả lợi danh, mùi phú quí, đi theo những vặt vụn, tiểu ti, eo hẹp.
Họ không chịu hiểu rằng ngoài kiếp phù du của trần thế, còn có cái gì không di không dịch, vĩnh viễn trường tồn. Nếu lấy sự thiền định phá tan màn u minh che phủ, thì thấy rằng ở cảnh ấy con người sẽ hết buồn hết khổ, hết quả báo luân hồi.
Và khi ta dùng sự chánh định dẹp bỏ hết các sự phiền não rầu buồn, phá tan các làn sóng thị dục lôi kéo vào những nẻo tà, tâm ta chẳng còn xao động, trí ta tỏ rạng như trăng rằm, một màu sáng suốt, không nhiễm ô cảnh ngoại, dứt tuyệt hết sự phàm trần, lần bước đi đến cõi giải thoát.
The Three Karmas once gone, follow the Noble Eightfold Path. When the Ten Evils end, do the Ten Good Deeds automatically emerge: as such we have made a more step morally. However, this progress does not mean we have reached our objective. So, we need to proceed with the Noble Eightfold Path, because it is the key sutra for anyone who wants to exit the delusional world for deliverance.
The Noble Eightfold Path consists of:
1. Right View
2. Right Thought
3. Right Livelihood
4. Right Effort
5. Right Action
6. Right Speech
7. Right Mindfulness
8. Right Concentration
1. RIGHT VIEW: ‘Right’ is truthful, correct, veracious. ‘View’ is seeing, observing. The Right View is seeing or observing things as they are.
Generally speaking, humans tend to be so carried away by their egotism and self-obfuscation that their views go more or less astray. Sometimes, it is because of short perspicacity, retribution, self-interest, rancour, that their judgment is so biased that it may harm others with injustice. In this sense, the Right View teaches us thoroughly to investigate all aspects of any matter, carefully examine it, in order to avoid any misjudgment, whether it is our own or others’ affairs. Thus, utmost observation or probe, prevent us from skewing our views, aberration, so that our egoism may not obfuscate our acumen; it helps us obtain a straightforward, transparent understanding and a truthful, fair judgment.
Not only that, but it also helps us understand worldly entanglements, know religious miracles, stop chasing after witchcraft, renounce self-immersions, return to morality, and free ourselves from worldly depravity. It enables us to avoid all fallacies lest we should get lost while practicing the Tao.
2. RIGHT THOUGHT: The morally right thought.
Born to the world, humans are susceptible to material temptations, e.g. self-interest, power, conjugal bonds, etc. This thought has driven our minds ever whirling within these vortexes, which one will never escape. It is on the evil part.
On the right one, we learn that our mind must be calm, our character serene, our thinking noble, and our intellect to seek out the Truth. That Truth is our Tao toward humankind, the Holy Supreme, and ourselves. Therefore, be committed to the search for a way to liberate the living from their abysmal immersion. Believe in the Holy Supreme and pray for the latter to bless Humankind. Seek out the path of deliverance for ourselves by leading a frugal, mindful, entirely devoted life.
3. RIGHT LIVELIHOOD: The honest, legitimate way to earn a living.
For Buddhist monastics, apart from their routines of meditation and concentration, scriptural recitations and self-paced walks, readingsutras or writing books, voluntary works in temples, nothing could lead them to create bad Karma.
By contrast, lay practicers still need to make a living for subsistence; some are busy traders, others do this or that, all are because of the body. Yet, although their livelihood pervades their existences, this makes them entirely differ from thieves and tricksters: they do nothing fraudulent and inhumane. In earning a living, they vow to quit harmful businesses e.g. hosting prostitutes, drug trafficking, alcohol trading, speculation, lending with exorbitant rates, etc.
Though these traders do not press their customers to buy their good or services, the fact that they do those occupations render the human being spoiled and depraved… The traders are accomplices, and the offenders are drug addicts and alcoholics.
In this sense, the Right Livelihood prohibits these occupations. The lay practicer ought not to kill animals for no reason, nor to beat or stab anyone, so that they may commit many sins.
4. RIGHT EFFORT: Right Belief and Advancing.
Atheism often holds that the human body is the human being themselves. Thus, if the body remains, the human being remains; if the body dies, the human being dies. There are neither Saint, Deity, God, Buddha nor retributive cycle of rebirth; neither sin nor merit, neither vital spirit nor soul. Life is the human body; living is fighting; the stronger win and the weaker lose. Thus, there are so many frauds, mythomania, cruel and unjust that all are brought out for use.
In this sense, this Right Effort topic urges us to keep our faith vigorous. No matter how overwhelming our desires are, how compelling the forces of temptation are to divert our faith from the Holy Supreme toward other things, we shall not let them carry us away. And we must always remember the Blessed One’s world–salvaging mission. We must remember that the living beings are drowning in the worldly sea, that, as long as any sentient being still suffer, we must also suffer with them, and that we are obligated to enlighten them and help them eliminate bitter cyclic injustices.
For this, we must first seek ways to enlighten ourselves and advance toward Nirvana; we resolve to achieve our self-enlightenment
to guide the masses from consequential mundanity. Eradicate any depression, wickedness, Six Sense Organs, Six Sense Objects. Try hard to sharpen the mind, perfect virtues: placidity, happiness, dignity, resolutely advance toward Nirvana, to help the sentient being be free from their retributive cycle of rebirth.
5. RIGHT CONDUCT/ACTION: the conduct that is correct and pure.
People often take their bodies for roots which they adore and care. That arises from Six Sense Organs: Eyes, Ears, Nose, Tongue, Body, and Thought. Eyes love good look, ears melodic sound, nose perfume, tongue delicious food, body for comfort, and thought high positions.
People seek every way to nurture their bodies, thus rendering their intellects darker by the day, to such an extent that they are no longer wary of their demise.
Therefore, avoid what would obscure our mind: get rid of all kinds of luxury, so we can gain self-mastery to seek immortality. Take meditation for substance, acumen for imperative, the soul enters Lotus, and transcend to Nirvana.
6. RIGHT SPEECH: the truthful speech, veracity.
The Six Sense Organs impregnate humans with Six Sense Objects. As they want to nurture their bodies, so do humans develop their cravings that are the origins of sins, including the karma of the tongue:
· Double-tongued (sowing disharmony among people);
· Scolding (scolding one’s subordinate);
· Cruel speech (obscenity, blasphemous profanity);
· Lies (forging stories, verbal fabrication).
Ensure that one’s language is genuine, truthful, and exact. Eliminate lies, misleading, fraudulent, rude, and harsh speeches. In any discussion, speak with transparency and integrity. Toward your superiors or subordinates, use simple, decent language. The advices you give to others is to do the right thing, all are helpful to the sentient being, and morally fit.
7. RIGHT MINDFULNESS: Right Memorization.
Whether something remains or not preoccupies you; whether you gain or lose preoccupies you; whether you love or hate someone preoccupies you. Seven Sentiments and Six Desires compel humans to expend so much stamina to serve them. Self-interest, affection, power, affluence, etc., are the daily subjects of memorization. Thus, humans get forever inextricably caught in the Six Path cycle of rebirth.
To escape from the woeful cycle of rebirth, contemplate Buddha’s teachings, abandon frivolities, memorize Buddha’s good deeds toward sentient beings, and internalize His tenets. Remember, the Four Elements (Earth, Water, Fire, and Wind) make up our bodies which will sooner or later decompose. Only in this way can we dispel our emotions and desires, and avoid the misfortunes derived therefrom.
8. RIGHT CONCENTRATION: Right contemplation.
One often tends to be more sumptuous, more opulent, more enjoyable, etc., that is, their intentions are entirely lowly and ignoble. They do not understand that their world is impermanent, changeable from day to day, the bodies displaceable, that their wealth is like floating clouds and foams. Births, diseases, aging, and deaths, follow the life of one after another and so forth, that is, upon all humans without anyone as an exception. However, they still keep scrambling for vainglory, transient affluence, chasing after superficialities, something piecemeal and trivialities.
They do not recognize that, apart from the transient world , there is something permanent, immutable, eternal. If one uses meditation to unravel primeval delusion, they can see that, at this place, humans will no longer suffer from depression and retributive reincarnation.
When we use the Right Concentration to end depressions and all waves of temptations that drag us into wrong paths, our minds will no longer be agitated, our intellect shine like a full moon, translucent in one color, rid of external contamination and temporal attraction, and progressing toward deliverance.