Buổi đầu tiên gặp những chuyện gì,
Gặp cụ lão tay nương gậy chống.
Ngài xem qua lòng bèn cảm-động,
Lần thứ hai thấy kẻ ốm đau.
Xét cõi trần trong dạ héo xào,
Chi xiết nỗi núng-nao cõi tạm.
Lần thứ ba xe lìa khỏi trạm,
Được trông nhìn kẻ chết đang khiêng.
Về đền-đài cảm xúc buồn riêng,
Hằng để trí tầm phương giải-thoát. [210]
Lần thứ tư vừa đi dạo mát,
Bỗng gặp người tốt đẹp trang-nghiêm.
Nào dè đâu Trời đã ứng điềm,
Giả tăng-sĩ gợi lòng Thái-tử.
Ngài hiểu rõ ấy là phận-sự,
Phải xuất gia tầm Đạo mau mau.
Liền quày xe trở lại lai trào,
Xin Vương-phụ lánh xa mùi thế.
Vua buồn thảm dùng lời khóc kể,
Rằng: Cha già biết cậy nhờ ai. [220]
Khuyên con nên ở chốn điện-đài,
Lo nối nghiệp sau tu chẳng muộn.
Lòng Thái-tử quyết theo ý muốn,
Thừa đêm khuya lén trốn vào rừng.
Lìa cha già, vợ đẹp, con cưng,
Thân chẳng sá xông-pha bờ bụi.
Ngài thuở ấy nên mười chín tuổi,
Tâm đại-hùng cương-quyết tu-trì.
Trải bao phen lao-khổ xiết chi,
Sau Ngài đến Rạch-Ni Liên-Thuyền. [230]
Thấy cỏ hoa cảnh bắt tham-thiền,
Ngồi khổ-hạnh sáu năm bên ấy.
Đạo gần đắc Ma-Vương theo khuấy,
Dùng thần-thông nghị-lực dẹp tan.
Ấy mới vừa đắc Đạo hoàn-toàn,
Và lần bước phô-trương độ chúng.
Ngài bèn xét ở trong Phật chủng,
Các chúng-sanh đều có như Ta.
Bị vô-minh vọng-tưởng vạy-tà,
Nên quay lộn Ta-bà cõi khổ. [240]
Lòng thương chúng thuyết-phương Tịnh-độ,
Đặng dắt-dìu tất cả chúng-sanh.
Nếu như ai cố chí làm lành,
Chuyên niệm Phật cầu sanh Phật-Quốc.
Cả vũ-trụ khắp cùng vạn-vật,
Dầu Tiên, Phàm, Ma, Quỉ, Súc-sanh.
Cứ nhứt tâm tín, nguyện, phụng-hành,
Được cứu-cánh về nơi an-dưỡng.
Chỉ một kiếp Tây-phương hồi hướng,
Thoát mê-đồ dứt cuộc luân-hồi. [250]
Xét cõi trần sống khổ giạt-trôi,
Vô lượng thứ ở trong thế-giới.
Lời Phật thuyết ta xin nhắc lại,
Ta-bà khổ, Ta-bà lắm khổ.
Có bao người xét cho tột chỗ,
Tịnh-độ vui, Tịnh-độ nhàn vui.
Cảnh thanh-minh sen báu nặc mùi,
Nào ai rõ cái vui triệt đáo.
Vì phần Ta rất yêu-mến Đạo,
Chẳng nệ chi trí siển tài sơ. [260]
Lấy lời xưa kết lại ít tờ,
Cho thiện-tín rỗi nhàn xem-xét.
Dứt mê tâm dứt điều hờn ghét,
Rán cần chuyên niệm Phật làm lành.
Thường trau-giồi chí-hướng cao-thanh,
Cho khỏi thẹn con lành Phật-Giáo.
Đức Thích-Ca từ xưa dạy bảo :
Khổ Ta-bà nhiếp lại tám phần.
Bởi chúng-sanh mang lấy xác thân,
Khổ thứ nhứt sự Sanh là gốc. [270]
Vào bụng mẹ chung quanh bao-bọc,
Có khác nào ở chốn ngục tù.
Buổi mẹ đau huyết kiệt hình thu,
Lúc mẹ đói dường treo lỏng-bỏng.
Ta kể sơ những điều bi-thống,
Mẹ no cơm chật-chội khó-khăn.
Khi ra đời đau-đớn vô ngằn,
Cất tiếng khóc nếm mùi dương-thế.
Đoạn Lão khổ thứ nhì xin kể,
Từ trẻ thơ đến tuổi thành nhân. [280]
Hết tráng-cường đến lúc mòn thân,
Răng lần rụng lưng cong gối mỏi.
Nằm đi đứng đỡ nưng chống chỏi,
Thử nghĩ coi lao nhọc cùng chăng ?
Đoạn thứ ba ma Bịnh làm nhăng,
Đeo hành phạt xác thân ô-uế.
Bởi thời-thế chuyển xây biến-thể,
Thêm uống ăn chẳng được điều-hòa.
Là nguyên-nhân căn bịnh phát ra,
Thân trằn-trọc hôn mê nhức-nhối. [290]
Cơn bịnh hoạn càng không tránh nổi,
Còn mang thêm tật nọ tật kia.
Rồi từ đây đến lúc chia lìa,
Đoạn Tử khổ thứ tư phân giải.
Trên dương-thế hữu hình tắc hoại,
Có sanh ra khổ-hải đâu chừa.
Trải bao phen dãi gió dầm mưa,
Ngày kiệt sức huyễn thân tan-nát.
Gần hấp-hối tâm-thần xao-xác,
Trí vẩn-vơ kinh-sợ vô cùng. [300]
What is the first thing that strikes him in public?
It is an old man who walks leaning on a stick.
At a glance, he feels very agitated,
The second time he sees a person who is sick.
His heart withers contemplating the world,
Which is as volatile as a transit port,
The third time, as his coach leaves the gate,
He witnesses a dead man on carriage.
Back to the palace, he is very broody.
He has ever set his mind on getting free.
The fourth time he just gone for a promenade,
He comes across a person who looks sedate.
The Heaven might have sent an augur,
Through a pretending monk as a reminder.
He knows that this is his responsibility,
He must leave home to seek the Tao quickly.
He hastens back to his regal estate,
And begs the father to let him quit the lay taste.
The King bursts into tears and laments:
“Who am I going to lean on as an old man,
So I advise you to stay back in our palace.
Succeed first. And to practice won’t be late.”
The prince’s resolve is not easy to shake.
At midnight, he sneaks into the forest,
Leaving his father, beautiful wife and cute child,
He is ready to expose himself to the wild.
Then, he has just reached the age of nineteen,
To practice with a great courage, he is so keen.
After so much hardship that has transpired,
At the river of Nie Lian Chuan he arrived.
Liking fauna and flora, He meditated,
And He spent six years there as an ascetic.
Satan disturbed Him when nearly enlightened,
The Lord used His magic to have It flattened.
Then He achieved full self-illumination,
And he rolled out his public salvage mission.
When He has looked up the Buddhahood seed,
He thought that all living beings had what He did.
As they were prone to darkness and fallacy,
They whirled in the Saba's cycle of misery.
For people’s sake, He preached the Pureland Way,
To guide all the sentient beings, fairy or lay.
If anyone tries to do all things as a faithful man,
Recite well and seek rebirth in the Buddha land,
The whole universe and all creatures,
Whether they are Fairies, Men, Animals, Specters,
As long as they fully commit to the practice,
They will take refuge in the haven of auspice.
Only within one life of Westerly devotion,
They'll no longer suffer from reincarnation .
See the wordling who suffer from displacement,
The whole world from endless predicaments.
May we repeat the Buddha’s tender appeal,
Saba suffers, Saba suffers a great deal.
How many have thouroughly examined it,
Pure Land is happy, Pure Land joyful and placid.
The site is serene and filled with lotus scent,
The bliss is perfect and hardly imagined.
On our part, we see the Tao as our endeavor,
Even though our knowledge and skills are mediocre.
From ancient words, we collate a few pages,
For you to probe when you are not engaged.
Get rid of ignorance and acrimony,
Keep Amitabha prayers and honesty.
Often cultivate sublime inclinations,
So you don’t feel shame as Buddhist scions.
Lord Shakyamuni used to teach as follow:
The Saba world suffers eight types of sorrow.
As the sentient being carries their body,
The first class is based on Birth category.
In her mother’s belly, the babe bends up,
As though it were put in prison and locked up.
When her mother is sick, it loses blood and shrinks,
When her mother starves, it appears to cling .
We outline a few painful and miserable things,
When her mother is full, it feels tough crowdings.
When it is born, the pain is excruciating,
It cries as it tastes the flavors of the world,
We mention the Aging hardship as follows.
Having traveled from childhood to maturity,
Its strength is used up, giving way to its frailty.
Its teeth fall one by one and its legs are tired,
The supports for standing and walking are required.
Ponder if you would feel a lot of discomfort,
The Third stage is the sicknesses that distort.
It persists in torturing your dirty body,
It is ‘cause the weather changes abruptly.
And ‘cause your diet has been in disorder,
That the symptoms of your diseases occur.
There follow amnesia, coma, or aching stir.
It is even harder to avoid the ill health,
Let alone this or that disability ails.
From the present to the time of separation,
The Fourth stage of Death is for explanation.
On Earth all tangible things are degradable,
Once born, people cannot evade that trouble.
Exposed to the elements for months on end,
Faked bodies disintegrate once spent,
In agony, the minds are extremely shaken,
Wandering, they are fearful and panic-stricken.