HARMONY BUDDHISM

CẢM TÁC

Đức Thầy cảm tác viết bài nầy vì ông Nguyễn Văn Ngọ ở Bạc Liêu nghi Ngài cản trở việc ông muốn kết nghĩa thông gia với ông ký Giỏi ở Bạc Liêu.

Ngồi mà ngẫm nghĩ chuyện xưa,

Thánh-Hiền chẳng biết sao vừa lòng dân.

Đem thân mà rứt nợ trần,

Nợ trần đâu khéo chần-ngần chun ra.

Nhìn đời lụy muốn ứa sa,

Thế-gian đui tối nửa ma nửa người.

Muốn reo vang một tiếng cười,

Nhưng lòng chẳng nỡ khi người mê-si.

Đâu thông pháp-luật từ-bi,

Gán cho Tăng-Sĩ làm chi sự đời.

Con thuyền bát-nhã xa khơi,

Dầu cho sóng gió rã-rời cũng cam.

Thường nhơn là tánh tục phàm,

Biết đâu tội phước luận-đàm tương-lai.

Tình trường đầy dẫy thi-hài,

Lạ gì chẳng biết những bài học xưa.

Thánh-nhơn còn hỡi răn chừa,

Huống chi Phật-Đạo tam thừa qui mô.

Sa-môn ̣(1) chí những tín-đồ,

Mai-dong cản mối (2) tựa hồ gớm-ghê.

Một là gây nghiệp trần-mê,

Hai là tan-nát phu-thê một đời.

Lòng Ta trong sạch người ơi,

Người sao chẳng xét luận lời phi ngôn.

Cờ nguy ngựa chốt đánh dồn,

Trước sau cũng chữ vong-tồn an nguy.

Tỏ lời tâm huyết lâm-ly,

Mong ai ngộ-nhận quyết nghi duyên trần.

Trách lầm mang nghiệp vào thân,

Chỉn e vai-vác Thánh Thần chép biên.

Phận Ta nối gót Phật Tiên,

Ngợi-khen cũng mặc điêu-huyền cũng hay.

Thương đời phải chịu đắng cay,

Thân-danh chẳng quản, chông gai chi sờn.

Ít ai nghe rõ giọng đờn,

Của người rứt bỏ oán ơn cõi phàm.

Ngày hằng giái ngũ qui tam,

Sắc không, không sắc, tánh phàm đổi thay.

Chẳng qua tai-ách những ngày,

Nên phần xác thịt đọa-đày trần-gian.

Lìa quê tách bước xa ngàn,

Gia-đình chẳng đoái còn màng chi ai.

Dốc tâm nguyện đến Phật-đài,

Hiệp cùng chư Phật độ rày chúng-sinh.

Nện vang một tiếng chuông linh,

Cho người trong mộng biện minh lẽ nào.

Gẫm cuộc thế chẳng qua tuồng mộng-ảo,

Cuộc truy-hoan thường giết khách tài-hoa.

Nghe chuông linh sớm dứt bể ái-hà,

Kẻo vật-dục cuốn lôi vào bể khổ.

Ví dầu lập chữ công-danh,

Đến khi rốt cuộc cũng đành thả trôi.

Lá úa vàng nó rụng người ôi!

Muôn năm mới có một thời,

Tới kỳ hiệp hội (1) Phật Trời định phân.

Con lành đều đủ nghĩa-nhân,

Cha là Phật, Thánh, Tiên, Thần phước dư.

Có đâu như thể bây chừ,

Loạn-luân cang-kỷ, bất từ bất lương.

Thân Ta dầu lắm đoạn trường,

Cũng làm cho vẹn chữ thương nhơn-loài.

Ngày kia thỏa chí làm trai,

Tiếng lành như thể hương bay nực-nồng.

Bây giờ bờ bến chưa xong,

Dở-dang thời-vận mà lòng chẳng nao.

Ngàn xưa mấy bực anh-hào,

Nằm gai nếm mật dạ nào trách than.

Trượng-phu chí cả dọc-ngang,

Dạo trong bốn biển mới trang Thánh-Hiền.

Làm cho kẻ bạo ngửa-nghiêng,

Đạo lành mở cửa nơi miền Nam-bang.

Tiếng đờn hò líu cống xang (3),

Đêm khuya khuyên nhủ khắp tràng chúng-sanh.

Thu còn gặp lúc trăng thanh,

Vang lời thỏ-thẻ như cành ghẹo chim.

Thấy trong người ấy thanh-liêm,

Tỏ bày tâm sự rán tìm cho ra.

Bồi-hồi chợt tỉnh Nam-kha (4),

Đường danh nẻo lợi xem ra ích gì.

Trời thu ảm-đạm ai-bi,

Nạn-tai vương-vấn bởi vì Trời riêng.

Thảm-thương lê-thứ ưu phiền,

Chớ lòng đâu có lo riêng nỗi mình.

Mờ mờ, tỏ tỏ, xinh xinh,

Đêm nay bóng nguyệt như rình xem Ta.

Miệng cười Ta bảo Hằng-Nga,

Làm ơn rọi chữ “San-Hà” (5) nơi đâu.

Gẫm trong cõi tạm nhiệm-mầu,

Ngặt mang xác thịt khó hầu cao bay.

Chữ tài thường gặp chữ tai,

Trớ-trêu tạo-hóa ông bày trò chua.

Ta nào có muốn tranh đua,

Vun trồng cội phúc chờ mùa trổ bông.

Bay mùi thơm cả Tây-Đông,

Bắc, Nam nhơn vật Lạc-Hồng thảnh-thơi.

Tâm hồn hoài-cảm nơi nơi,

Gẫm người hữu chí đôi lời cám ơn.

Bạc-Liêu, ngày 29 tháng 6 Nhâm-Ngũ (1942)

(Do Đức Thầy sáng tác)

LYRICS

Lord Master composed this poem for Mr. Ngo Van Nguyen who suspected Him of obstructing his attempt to be an in-law with Mr. Ky Gioi in Bac Lieu.

As I sit ruminating on the stories of old,

Saints don’t know how to satisfy the folk.

They’ve strived to be debt-free,

But the debts still pop up unexpectedly.

Looking up the worldly, I almost cry,

Half-human, half-ghost, they’re dead blind.

I envy a burst of laughter,

But I can’t bring myself to chide the dullard.

They don’t grasp the compassion law,

Labeling the Monk as a society bore.

The boat of Insight in the high seas,

It doesn’t mind if storms break it to pieces.

The commoners by nature are laic,

What matters ahead, they can’t predict.

Romances are filled with a lot of corpses,

The lessons of old are familiar to most.

Even the Saints beware of reprimands,

Let alone Buddhism’s three large strands.

From shamen(1a) to the adherent,

Their matchmaking (2a) is abhorrent.

For one, they commit worldly karma,

For two, they left couples with lingering trauma.

My mind is so pure. Oh! my folks,

Why don’t you examine if gossips are false?

A chess game faces a pawn and horse raid,

Sooner or later, out its fate will be laid.

I convey all my poignant story,

Hope they understand complex causality.

If someone risks being a sinner,

They can't shun the godly debt collector.

On my part, I follow in the Holy’s steps,

Whatever the gossip is, I will accept.

By compassion, I have to incur bitterness,

Despite a lack of reward or harshness.

Few hear the stringed sonances,

By a renouncer of worldly vengeance.

Three refuges and five precepts daily kept,

I turn empty-minded and purified adept.

In fact, through calamities at lengths,

I’ve physically undergone tough changes.

I had left my native village far behind,

Let alone others, my family was out of mind.

I resolve to attend the Buddha shrine vowing,

Together with Buddhas, to bless the living.

The sacred bell strikes resonate,

For those in dreams to contemplate.

Worldly events are illusionary, after all,

Hedonism often kills illustrious people.

By the holy bell, early quit the desire river,

Lest it drags you into the sea of dukkha(4a).

Though you’ve achieved fame and gain,

You shall sooner or later let it go in the end.

Yellowing leaves will fall, my people!

Per one thousand years, there is a time,

On Investiture (5a), the Supreme Being decide.

Those who have performed flawlessly,

Will be rewarded by Buddhas, Saints, and Fairies.

It will not be like the current situation,

Constants and Five Virtues (1a) in confusion.

Though I have incurred so much pain,

I shall accomplish ‘compassion’ for humans.

The other day I’ll have met my manly goal,

Like a strong scent I should spread a renown.

Now I haven’t yet achieved my aspiration,

Inopportune, I still keep my determination.

Throughout history, heroes and heroines,

Tasting bile, lying on thorns, never groan.

A manly vow across all horizons,

Saintly as they are, they roam four oceans.

They have shaken thugs off the nation,

The wholesome faith starts in South Region.

The music of Ho Liu Gong Xang,

It sends a night message to all sentients.

The full moon is in mid-Autumn brighter,

It murmurs as if a twig teased the bird.

One sees in that person his integrity,

Expresses their wish to find out who he is.

One nervously wakes up from Nam Kha (6a),

For what use their fame and gain are.

The Autumn sky is sad and gloomy,

Entangled with disasters as Heaven privy.

So pitiable are the masses in ordeal,

It isn't me who care for myself.

Half vaguely, half clearly, prettily,

Tonight’s moon seems to peep at me.

Smiling, I communicate with Hang-Nga,

Please tell me where the “San-Ha”(5a) is.

Living in a miraculous transient realm,

I hardly fly high in a fleshen organism.

Talent tends to face its shock,

The irky Creator devises such a paradox.

Rivalry is no longer in my bosom,

But merit cultivation to wait for blossom.

Its fragrance covers both West and East,

North and South Lac-Hong race is elated.

My affection is geared toward all places,

May my thanks go to the devotees.

Bac Lieu, 29 June 1942 (Lunar)

(Composed by Master Hoa Hao)

Chú Thích:

(1) Sa-Môn: Dịch âm tiếng Phạn "sramana", Tàu dịch nghĩa là “cần tức” 勤息 nghĩa là người đi tu chăm tu phép thiện dẹp hết tính ác. Ban đầu là một danh từ chỉ những vị du tăng tu theo hạnh Ðầu-đà, tức là tu khổ hạnh. Dần dần, từ này được dùng chỉ tất cả những vị tăng tu tập đạo Phật. Từ điển Nguyễn Quốc Hùng Người xuất gia tu theo đạo Phật, tức thầy tu ở chùa.

(2) Mai dong cản mối: Những việc làm mai mối của các thầy tu và tín đồ không hợp với tính tự nhiên của đôi trai gái có ước vọng chính đáng tạo lập gia đình hạnh phúc, tuy nhiên có nguy cơ tan rả do sự can thiệp quá đáng của bậc cha mẹ mê tín dựa theo kết quả của tử vi, bói toán, dưới sự bài vẽ của các thầy bói thường xuất hiện ở các chùa, đội lốp nhà sư, cũng không ngoài mục đích vụ lợi, thay vì cung cấp cho các đôi nam nữ sự hướng dẫn cần thiết trong khi đoan chắc rằng họ phải ý thức hậu quả của việc thương nhau và có trách nhiệm về sự lựa chọn của mình.

Notes

(1a) Shamen: Phonetised in Sanscrit "sramana", in Chinese means 勤息, that is the practician devoted to the goodness cultivation and elimination of all evils. Initially, the term refers to the ambulant monks practicing 'asceticism'. Gradually, it applies to all the monks practicing Buddhism. Nguyễn Quốc Hùng dictionary: Buddhist and  monastics.

̣(2a) Parents and monks' excessive interference in the spontaneous relationships of boys and girls who have their legitimate goal of establishing a happy family, may put them at risk of breaking down on the basis of their superstitions, the results of their horoscopes, under the contrivances of divinators who often appear at temples, disguised as monks, for no other purposes than profiteering. Instead, the parents should provide the young couples the guidance necessary while ensuring that they are aware of the consequences of their romance and responsible for their choice.

https://courses.lumenlearning.com/atd-fscj-worldreligions/chapter/three-schools-of-buddhism/

(3) Người học ca, trước tiên được học những chữ nhạc cơ bản như: Hò, Xự, Xang, Xê, Cống, Líu, Ú. Tiếp theo, thang âm Bắc là thang âm quan trọng nhất mà người học phải được dạy và luyện thật thuần thục. Bằng cách vừa xướng âm, vừa dùng đờn, người thầy truyền đạt bài xướng âm theo phương pháp trực truyền đến học trò. Dùng nhạc khí để tòng theo bài xướng âm có tác dụng giúp người mới học ca Tài tử có cao độ và tiết tấu của điệu nhạc.

(4) Giấc Nam Kha chỉ cảnh mộng. Theo tích “Thuần Vu Phần” 淳于棼 uống rượu say, nằm mơ được vinh hoa phú quý ở “Hòe An quốc” 槐安國, tỉnh giấc, chén thừa còn đó, nhìn thấy tổ kiến ở dưới cành nam cây hòe, chính là quận “Nam Kha” 南柯 trong mộng. § “Cung Oán Ngâm Khúc” có câu: Giấc Nam Kha khéo bất tình, Bừng con mắt dậy thấy mình tay không. Từ điển Nguyễn Quốc Hùng Cành cây hướng về phía Nam.

Cung Oán Ngâm Khúc có câu: “ Giấc Nam kha khéo bất tình, bừng con mắt dậy thấy mình tay không”. 

Đời nhà Đường có một nho sinh họ Lữ đi thi không đỗ. Trở về, dọc đường, vừa buồn lại vừa đói nên ghé vào một ngôi chùa con bên cạnh khu rừng, xin đỡ lòng. Chùa nghèo, nhà sư nấu kê thay gạo đãi khách. Vì mệt mỏi nên họ Lữ nằm một lúc thì ngủ khò. Chàng thấy mình đã thi đỗ, được quan chức cao, nhà vua lại còn gả công chúa, phong cho chàng làm phò mã và cho đi trấn nhậm một nơi. Thật là vinh quang phú quý, không ai bằng. Nhưng khi đi đến nửa đường thì bỗng gặp quân giặc đỗ đến đánh. Lữ chống cự không lại. Lính hộ vệ bị giết. Xe kiệu bị đập phá tan tành. Chúng thộp cổ cả vợ chồng Lữ, đưa gươm kề họng... Lữ hoảng hốt, kêu lên một tiếng, giựt mình thức dậy mới biết là chiêm bao. Mà giữa lúc ấy nồi kê cũng chưa chín.

3a. The singing trainee first learns the basic musical notes such as Ho, Xu, Xang, and Xe. Cong, Liu, U, then the Northern scale of sounds which are the most important for the learner to learn and master.

By simultaneously vocalizing and playing an instrument, the trainer transfers the solmization lesson to the trainee by a directly transferring method. Using musical instruments to attune to the solmization lesson can help the novice of the amateurish lessons attain the scale and rhythm of a piece of music.

https://doncataitu.blogspot.com/2012/08/huynh-khai-xuong-am-trong-ca-nhac-tai-tu.html

(6a) Nam-Kha: The story belongs to the Tang dynasty under which a scholar surnamed Lu failed in his examination. On the way home, depressed and hungry, he dropped in a small pagoda by the roadside and asked for food. The pagoda was poor, therefore the monk cooked maize instead of rice. Because of tiredness, Lu did not take long to fall asleep. In the dream, he saw that he succeeded in the examination, was appointed to a high position, and even married the princess, when he was promoted to the prince consort. He reached the top of affluence which no one had. However, when he went halfway, he suddenly confronted the enemy’s aggression. Lu could not resist it. His bodyguards were killed off. His carriage was destroyed. They grabbed him and his wife by the neck and held a sword to their throat.. Lu panicked and called out. He woke up and realized that this was only a dream. Yet, meanwhile, the maize in the casserole had not yet been ready to serve.