HARMONY BUDDHISM

DẶN DÒ BỔN ĐẠO

Tháng năm mười tám rõ-ràng,

Cùng xóm cuối làng ai cũng cười reo.

Xuống trần nhằm buổi nạn eo,

Gẫm trong dân-sự còn nghèo chữ tu.

Hạ-nguơn sanh-chúng ám-u,

Tây-Phương sắc lịnh vân-du Nam-kỳ.

Mượn nhằm một xác nhu-mì,

Giảng dân sáu tháng vậy thì xem sao.

Rất buồn bá tánh biết bao,

Nạn nguy sắp đến mà ngao-du hoài!

Viết ra giảng kệ bốn bài,

Giã-từ trần-thế lui hài bôn-phi.

An-Nam phong-hóa lễ-nghi,

Đời nay văn-vật bỏ đi chẳng gìn.

Mảng lo chế nhạo chống kình,

Chẳng toan đạo-đức mà gìn thôn hương.

Ta đây dường thể như lươn,

Cứu dân chẳng nệ nắng sương lấm đầu.

Sáu trăng Thầy tớ dãi-dầu,

Quyết lòng truyền bá Đạo mầu mà thôi.

Bồng-Lai Điên dại có ngôi,

Tây-Phương Cực-Lạc Khùng ngồi tòa sen.

Từ-bi ngọn đuốc mới nhen,

Giả như mở cửa mà then còn cầm.

Dân tình xài-xể dập bầm,

Nào hay ta đã thương ngầm sanh linh.

Xác trần ta mở oai thinh,

Đạo mầu truyền pháp thình lình không hay.

Trớ-trêu con tạo thày-lay,

Lôi-âm sắc lịnh đòi rày hỏi han.

Cúi đầu tâu trước Phật đàng:

“Lê dân ngoan-ngạnh xóm làng cừ-khôi”.

Đầu đuôi tâu lại khúc nôi,

Một trăm mới đặng ối thôi mười người!

Mãng lo cao thấp ngạo cười,

Bởi chưng trần-hạ biếng lười không lo.

Di-Đà nghe tấu buồn xo,

Vạn dân bá tánh đắn-đo nhiều bề.

Làm sao cửa Phật dựa kề,

Hung sùng tàn ác khó bề dạy khuyên.

Thầy khùng trò lại hóa điên,

Khùng điên mấy tháng tình riêng ai ngờ!

Tượng xưa dấu cũ còn mờ,

Không lo tìm kiếm bến bờ mà nương.

Nói cho bổn-đạo đặng tường,

Dạy dân nào có gạt lường chi dân.

Chim ô đà dựa cầu Ngân,

Người xưa trở gót mấy lần ai hay.

Đời nầy chưa vẹn thảo ngay,

Thì là khó thấy mặt mày người xưa.

Dạy đời nào quản nắng mưa,

Ước mong bá tánh sớm ưa tu hành.

Đục trong bốn cuốn ngọn ngành,

Khuyên đời trau trỉa chữ lành cho xong.

Con người có Tổ có tông,

Học hay chữ nghĩa sao không phượng thờ?

Hiếu trung truyện tích sờ-sờ,

Người đời phải biết phượng thờ mẹ cha.

Từ đây ta mắc bôn-ba,

Dời chơn ra Bắc đặng mà dạy khuyên.

Vạn dân nên trọng Phật Tiên,

Dể ngươi lời dạy đọa riêng một mình.

Bắc, Nam chờ đợi cuối Thìn,

Sẽ lo vận chuyển thân hình xác ta.

Viết thêm một khúc ngâm nga,

Dặn dò bổn đạo vậy mà mấy trương.

Ta dầu có cách thôn hương,

Vạn dân cứ chữ hiền lương mà làm.

Thích-Ca còn phế tước hàm,

Lầu cao cửa rộng mà ham tu hành.

Phật, Tiên dụng kẻ lòng thành,

Đạo chơn thì ít ai hành thiệt tâm.

Trí phàm như chốn sơn lâm,

Dạy dân như phá rừng cầm cho dân.

Nào đâu dân có biết ân,

Mạnh rồi tưởng Phật vái Thần làm chi.

Đây nầy lời lẽ rán ghi,

Thương đời nên mới làm thi khuyên đời.

Ra đi dặn lại ít lời,

Khuyên trong bổn-đạo vậy thời rán nghe.

Dầu ai tài phép bày khoe,

Ham linh ham nghiệm sợ e mang nghèo.

Lựa cho phải cột phải kèo,

Phải vai phải vế mà theo kẻo lầm.

Ngọc kia ẩn dạng khó tầm,

Chọn nơi chơn chánh khỏi lâm khổ hình.

Ách trời nạn nước thình-lình,

Người hung cứ mãi chống kình với ta.

Theo tài học cũ nôm-na,

Hỡi ai trí-thức tầm mà cạn sâu.

Lúc rày chưa thể ngồi lâu,

Tách dời chốn khác ngõ hầu dạy răn.

Tín-đồ cùng các chư-tăng,

Từ rày sắp đến nói năng chọn lời.

Bớt phiền bớt não cuộc đời,

Rán nghe lời dạy vậy thời hành y.

Đạo mầu bát-chánh rán ghi,

Thứ nhứt chánh-kiến việc chi xem nhìn.

Luận bàn chơn-lý cho minh,

Chuyện chi xét đoán xảo tinh mới là

(Tiếp Tục )

Trở lên trên

MESSAGE TO  DHERENTS

The 18th of May is a clear case,

People guffaw from all over the place.

We descend at the world’s hard stage,

When the general public still lacks virtues.

At the Lower Age , they are really obscure,

The Western Bliss ordered us to travel Nam-Ky.

We’ve then borrowed a sedate body,

Preaching six months to see how we go.

For the masses, we feel great woe,

They keep frolicking despite close hazards!

Into four volumes we wrote out stanzas,

Departing the world, we ran away speedily.

An-Nam ’s traditional culture and ceremony,

Today gives way to the modern being.

They’re so busy ridiculing and rivaling,

That they don’t practice to protect their land.

We work hard as if eels are mud stained,

For people’s sake, we defy all elements.

Master and I, for six moons in predicaments,

Resolutely propagate the Tao of miracle.

Crazy have been exalted on the Idyll,

On the Western Bliss, Mad have a seating Lotus.

The kind torch has newly been lit by us,

As if a gate had not yet been opened wide.

Without having realized our compassion.

But the folks give us a lot of diatribes,

A thunderbolt rolls from our lay person,

Suddenly transmitting the miraculous Tao.

Ironically, we have to go extra miles,

Vulture’s Peak Pagoda sent us a summon.

Bowing, we reported to the Buddha Pantheon:

“Commoners are stubborn, villages unruly.”

From head to tail we told the story,

Out of the hundred, we counted alas only ten!

They consistently derided and contend,

But they’re too lazy to think far ahead.

Having heard it, Amitabha felt really sad,

That masses proscratinate for various reasons.

How can they enter the holy dominion?

It is very difficult to exhort the grisly.

Master goes Mad, the disciples turn Crazy,

None has discerned our months-long love!

Ancient images and relics dim in shadow,

But you should have sought a safer haven.

We speak for our fellows to learn,

We teach you without any thought to cheat.

Like a flock of magpies perch on the Silver bridge,

The ancient have at times returned unnoticed.

If you’ve not been so righteous as you’re obliged,

You’ll find it hard to face the ancient.

For a mission, we disregard the elements,

Only for the masses to take early cultivation.

Our Four Volumes contain a full narration,

To advise how to reach one’s moral goal.

Humans have the ancestors of their own,

Why don’t the well-learnt worship them?

Filiality and loyalty are obvious old themes,

Humans ought to worship their parents.

From now on, our travel is incessant,

Relocating to the North for our mission.

Masses should respect the Saintly dominion,

Disrespect for their message is self-harming.

North and South wait for the Dragon ending,

To prepare for our physical transformation.

For your chanting, we add a section,

Amazingly we’ve finished off many pages.

Though we’re far removed from the villages,

For practice, you just base it on integrity.

Even Sakyamuni dropped His regality,

Despite His palaces, He just liked cultivating.

The Saintly dominion uses the faithful being,

But the latter are far and few in between.

The worldly minds are like the wild green,

Teaching them is like having them deforested.

But they have by no means acknowledged it,

Once recovered, few think of their messiah.

This is the word for you to remember,

Only for your sake, we compose stanzas.

Departing, we recommend a short word,

Urging fellow adherents actively to listen.

Don’t let anyone ravish you with talent,

Lest you should suffer from their schemes.

Choose the right pillars and right beams,

Lest you should be cheated by pretenders.

Hidden pearls are challenging to prospectors,

Choose the right place to avoid predicament.

Natural and social disasters may happen,

But the thugs always contend with us.

Based on your simple old learning as such,

Assess how deep our words are, our gents.

We could not stay long at the present,

We go to other places for preachers.

Our adherents as well as sangha members,

Henceforth, cautiously use your language.

Don’t get bogged down in worldly usage,

Try to practice according to our advice.

Keep the Noble Eightfold Path in mind,

First, the Right View is good observation.

Deliberate anything to illumination, 

Whatever, we need to thoroughly assess it.

(Continued)

Back to the top

Chuyện chi xét đoán xảo tinh mới là.

Thứ nhì chánh-mạng vậy mà,

Việc làm do lịnh tâm hồn khiến sai.

Thứ ba tư-duy bằng nay,

Các điều tưởng nhớ thẳng ngay mới mầu.

Thứ tư chánh-nghiệp mặc dầu,

Nghề chi thì cũng ngõ hầu làm ngay.

Tà gian tánh ấy tù đày,

Của người tham nhũng nghề nầy chớ ham.

Thứ năm tinh-tấn hội đàm,

Sạch trong kỹ lưỡng mà làm mới ngoan.

Thứ sáu chánh-ngữ liệu toan,

Nói năng điều chánh thì an chớ gì!

Thứ bảy chánh-niệm vậy thì,

Khi cầu khi nguyện chuyện gì thành tâm.

Thứ tám chánh-định chớ lầm,

Từ-bi hai chữ đứng nằm chớ quên.

Ngồi đâu cũng định mới nên,

Đừng cho công việc hớ-hênh với người.

Hành y thì đáng vàng mười,

Tùy lòng tùy sức của người đời nay.

Tu nhơn hiền hậu cũng hay,

Dạy đời phải viết ngày rày cho tinh.

Rút trong các luật các kinh,

Tùy lòng không ép làm in giảng nầy.

Thấp cao các bực chớ chầy,

Kẻ ngu người trí nghe Thầy dạy khuyên.

Sớm khuya bá tánh cần chuyên,

Nghe lời dạy bảo cảnh Tiên dựa kề.

Ít lâu ta cũng trở về,

Khuyên cùng bổn-đạo chớ hề lãng-xao.

Trì lòng chớ có núng-nao,

Từ đây nhơn-vật mòn hao lần-lần.

Mấy lời nhắn lại ân-cần,

Bổn-đạo xa gần nghĩ cạn mới hay.

Tu trì nguyện ước cầu may,

Thượng-Nguơn hồi phục là ngày an cư.

Học câu hỉ-xả đại từ,

Noi gương nghĩa-sĩ dạ tư chớ gần.

Bôn Nam tẩu Bắc tảo tần,

Chúng-sanh rán nhớ thì gần cùng ta.

Xác trần ta đã rời xa,

Bá-gia ở lại vậy mà bình-an.

Kìa kìa anh hố hò khoan,

Tình lang về mất hổ-han mặt-mày.

Sớm lo sắp đặt luyện tài,

Phật Trời phân định mặt mày mới xinh.

Ơn trên lượng rộng thinh-thinh,

Từ-bi khuyến dạy mặc tình nghe không.

Giống hiền như thể gieo bông.

Nhụy đơm thơm phứt màu hồng xuê-xang.

Dân ta dòng giống Tiên-bang,

Chớ đâu có giống ngỗ ngang hung sùng.

Mặc tình bá tánh có dùng,

Ai muốn nghe Khùng chép lấy mà coi.

Lấy tâm lấy trí xét soi,

Thầy đi dạy Bắc thử coi lẽ nào?

Thôi thôi dân chớ hùng-hào,

Khùng từ bổn-đạo tẩu đào Bắc-đô.

Hòa-Hảo, lối tháng Canh-Thìn

(Chép theo bản chánh do ông Nguyễn-Chi-Diệp giữ)

Trở lên trên

Whatever, we need to thoroughly assess it.

Second, the Right Livehood is worth a notice,

Your action follow your conscienciousness.

Third, the Right Thought is thought at its best,

When it is not biased and bigoted.

Fourth, the Right Action is a right deed,

Whatever living we always earn it honestly.

Deception makes you prisoner and exilee,

Any corruption must not be tolerated.

Fifth, the Right Effort is being debated,

It’s wise to perform a thought-out task.

Sixth, the Right Language is lingual forecast,

Your peace results from a right speech!

Seventh, the Right Mindfulness is a need,

In prayers, you should be enthusiastic.

Eighth, the Right Concentration is basic,

Remember compassion, standing or lying.

Concentrate well wherever you’re sitting,

Don’t let your work slip with people.

It is worth ‘gold ten’ if you keep up with all,

It depends on each person’s capacity.

For humanists it’s even good to be friendly,

For mass teaching, we ensure it is effective.

From dharmas and sutras we’re selective,

We don’t press on you to entirely commit.

Don’t delay as one at all levels can practice,

You all should listen to Master’s advice.

If you practice diligently day and night,

Obeying us,  you’ll reach the Fairyland.

Soon will we be back from an errand,

Thus we urge you not to take it lightly.

Persevere without losing your tranquility,

From now on, personages erode.

Now we leave you with our tender words,

It is good for you to get to their bottoms.

Practice and pray for your fortune to come,

Back to the Upper Age, you’ll be well-settled.

Endeavor to be magnaminous and sociable,

Similate a disinterested benefactor.

We travel South and North without a breather,

Remember us and you shall be near us.

We’ve left you far behind in a lay corpus,

Wishing you back there all the peace.

Voilà, Voilà! Mssrs chorists,

If your fans retreat, you’ll be confused.

Early plan to build up your talents and skills,

Only your divine nomination is honorable.

The grace from above is immeasurable,

We kindly teach no matter whether they listen.

Good seedlings are like flowers are sown,

They burgeon luxuriant in crimson and scent.

Our people originates from the Fairy land,

Certainly not the scoundrel and unruly race.

We don’t care if you follow Mad’s message,

If you listen to Mad, write it down to read.

With all your hearts and minds, contemplate,

Master head for North to see how this happens.

Enough is enough, folks. Don’t be too brazen,

Goodbye our fellows, we run for North capital.

Hoa Hao In the Wood Dragon

(Copy from his original kept by Nguyen Chi Diep)

Back to the top